Το ΥΠΕΚΑ πετά το μπαλάκι στην Περιφέρεια για τα λατομεία του Έβρου

Σε απάντηση της με αριθμό 3551/30.10.2012 ερώτησης που κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τον Βουλευτή κ. Μαρίνο Ουζουνίδη, σχετικά με τα λατομεία του Κουφόβουνου, το ΥΠΕΚΑ αναφέρει τα εξής:

1. Σύμφωνα με το αρχείο της υπηρεσίας λατομείων του ΥΠΕΚΑ, η εξορυκτική δραστηριότητα στην περιοχή του Κουφόβουνου του Δήμου Διδυμοτείχου Έβρου ξεκίνησε από την δεκαετία του ’80, χωρίς όμως τα λατομεία να ενταχθούν σε θεσμοθετημένη λατομική περιοχή και χωρίς να εκδοθούν οι προβλεπόμενες εκ του νόμου άδειες εκμετάλλευσης από την αρμόδια κατά τον νόμο υπηρεσία (Ενιαία Ν.Α Ροδόπης-Έβρου και, μετά τον Ν.3852/2010, Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας-Θράκης), καθόσον αυτά δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που προβλέπει η ισχύουσα περί λατομείων νομοθεσία (Ν.1428/84, Ν.2115/93 κλπ.).

2. Μολοταύτα, με σχετικές αποφάσεις του αρμοδίου τότε Νομάρχη Ροδόπης – Έβρου, τα εν λόγω λατομεία υπήχθησαν (το 2005), στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του Ν. 2837/2000 «Μισθώσεις λατομείων αδρανών υλικών και λοιπές ρυθμίσεις λατομείων: (άρθ.7)» με σκοπό την αποκατάσταση περιβάλλοντος.

3. Επισημαίνεται ότι ο προβλεπόμενος, από την ισχύουσα ως άνω διάταξη, χρόνος ολοκλήρωσης των εργασιών αποκατάστασης, έχει λήξει (από τις 31-5-2011), ενώ δεν υφίστανται άλλα περιθώρια παράτασης των εν λόγω αποφάσεων, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Αντίθετα προβλέπεται ο κατάπτωση των εγγυητικών επιστολών και αποκατάσταση του περιβάλλοντος από την δημόσια αρχή υπέρ της οποίας γίνεται η κατάπτωση.

4. Η προσφορότερη και περιβαλλοντικά ασφαλέστερη λύση του προβλήματος επάρκειας της περιοχής και γενικότερα του νομού Έβρου σε αδρανή υλικά με σκοπό την εξυπηρέτηση των ιδιωτικών και δημόσιων έργων, είναι η εκ νέου θεσμοθέτηση Λατομικών Περιοχών (ΛΠ) στην Περιφερειακή Ενότητα (Νομό) Έβρου, ώστε να καλύπτουν και την ευρύτερη περιοχή του Κεντρικού και Βόρειου Έβρου. Στις ως άνω περιοχής δεν έχει μέχρι σήμερα θεσμοθετηθεί καμία λατομικά περιοχή, ούτε προφανώς η εν θέματι περιοχή Κουφόβουνου.

5. Η διαδικασία καθορισμού λατομικών περιοχών, είναι μια πλήρως αποκεντρωμένη διαδικασία  (από το 1984, Ν. 1428/1984), η οποία σύμφωνα με τη λατομική νομοθεσία, αλλά και τον Ν. 3852/2010, έχει ανατεθεί στην οικεία Περιφέρεια ( πρώην Νομαρχία). Κατά τη διαδικασία αυτή, της οποίας επιλαμβάνεται ειδική επιτροπή (Επιτροπή Λατομικών Περιοχών), εξετάζονται όλες οι εναλλακτικές λύσεις, σταθμίζονται κριτήρια καταλληλότητας του πετρώματος, καθώς και περιβαλλοντικά και χωροταξικά κριτήρια, εξετάζεται η τυχόν ύπαρξη απαγορευτικών της «λατομίας» λόγων κι εκδίδονται όλες οι απαραίτητες εγκρίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Επιπλέον, για την αξιολόγηση των σχεδίων καθορισμού ΛΠ είναι απαραίτητη η τήρηση της διαδικασίας Περιβαλλοντικού Προελέγχου (ΠΠ), ώστε να διακριβωθεί αν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και άρα στη θετική περίπτωση θα πρέπει να εφαρμοστεί η διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (ΣΠΕ).

6. Στο άρθρο 182 του Ν. 4001/2011 (ΦΕΚ 179/Α/22.08.2011), περιλαμβάνεται ρύθμιση που αφορά την παράταση της προθεσμίας καθορισμού των λατομικών περιοχών, για μία ακόμη πενταετία, προκειμένου να ολοκληρωθεί το σύστημα καθορισμού των λατομικών περιοχών σε όλους τους Νομούς της Χώρας. Η νέα, κατά παράταση προθεσμία, συνεπώς, έχει ήδη αρχίσει από 22.08.2011.

7. Οι υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ στο πλαίσιο εφαρμογής του ανωτέρω νόμου εξέδωσαν την υπ’ αριθ. Δ10/Φ.6.12. Γεν./οικ.22297/4043/30-09-2011 (ΑΔΑ 4Α8Τ0-ΒΝ1) απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε σε όλες τις Περιφέρειες. Με την ως άνω απόφαση ορίστηκαν εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ για όλες τις επιτροπές καθορισμού λατομικών περιοχών και ζητήθηκε από τις Περιφερειακές Ενότητες να προβούν σε επανασυγκρότηση της επιτροπής καθορισμού ΛΠ της περιοχής δικαιοδοσίας τους. Στην εν λόγω απόφαση αναφερόταν ρητά ότι «Η ολοκλήρωση του συστήματος καθορισμού των λατομικών περιοχών είναι ύψιστης σημασίας για την ολοκλήρωση του Χωροταξικού σχεδιασμού της Χώρας, καθώς μόνο κατ’ εξαίρεση και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι επιτρεπτή η εκμετάλλευση λατομείων αδρανών υλικών εκτός «λατομικών περιοχών». Συνεπώς, εφόσον η Διοίκηση αδρανήσει και αποστερηθεί της δυνατότητας να καθορίσει λατομικές περιοχές στις περιφέρειες της Χώρας όπου υφίσταται ανάγκη, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα πέραν της καθυστέρησης της χωροταξικής συγκέντρωσης της λατομικής δραστηριότητας σε κατάλληλα επιλεγμένες περιοχές, αφενός προβλήματα ως προς την επάρκεια αδρανών υλικών και, αφετέρου, την έμμεση ενθάρρυνση της λαθροεξόρυξης ή λαθροαπόληψης με ανεξέλεγκτες επιδράσεις στο περιβάλλον, αλλά και την οικονομία της χώρας».

8. Επιπλέον, με τις υπ’ αριθ. Δ10/Φ.6.12.ΓΕΝ/27761/4770/06-12-2011 (ΑΔΑ 456Α0-4ΤΧ) με θέμα «Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την αξιολόγηση σχεδίων καθορισμού λατομικών περιοχών» και Δ10-Δ/Φ5/οικ.11097/1995/18-05-2012 (ΑΔΑ Β49Τ0-ΘΑ1) με θέμα «Διευκρινίσεις επί του άρθρου 182 του Ν.4001/2011» εγκυκλίους μας, δόθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με την ακολουθητέα διαδικασία.

9.Το ΥΠΕΚΑ αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα των θεμάτων επάρκειας του συγκεκριμένου νομού σε αδρανή υλικά, τόσο για την εξασφάλιση ομαλής τροφοδοσίας της αγοράς όσο και για την υλοποίηση έργων υποδομής, χωρίς ωστόσο να παραβλέπει τις υφιστάμενες νομικές δεσμεύσεις που αφορούν την ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ παρακολουθούν την εξέλιξη της πρωτοβουλίας που έχει αναλυθεί από την Περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας-Θράκης ως αρμόδια αρχή για τον καθορισμό Λ.Π., προς την κατεύθυνση επίλυσης του θέματος (σύγκληση της αρμόδιας επιτροπής λατομικών περιοχών, τοπογραφική αποτύπωση και διερεύνηση των υφιστάμενων προϋποθέσεων και τυχόν απαγορευτικών λόγων κλπ), ώστε να παράσχουν τη συνδρομή τους, αν αυτό κριθεί αναγκαίο, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους.