28/2 – Σαν σήμερα ο “υβριδικός πόλεμος” με τα επεισόδια στις Καστανιές το 2020
Στο τέλος αυτής της συγκινησιακά φορτισμένης μέρας οφείλουμε να θυμηθούμε και άλλη μία “επέτειο” σήμερα, η οποία ασφαλώς και δικαίως επισκιάζεται από τα τραγικά γεγονότα του εγκληματικού δυστυχήματος στα Τέμπη∙ είναι αυτή της προ πενταετίας εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, με την απόπειρα εισβολής στα ελληνοτουρκικά σύνορα του Έβρου, και ειδικότερα στις Καστανιές Ορεστιάδας.
Σε ανάμνηση των γεγονότων στις Καστανιές το 2020, παραθέτουμε πώς αυτά καταγράφονται πλέον στην παγκόσμια ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια wikipedia με τίτλο “Επεισόδια στον Έβρο το 2020“:
Τα επεισόδια στον Έβρο το 2020 ξεκίνησαν στις 28 Φεβρουαρίου όταν η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σε αντίδραση για τον θάνατο 33 Τούρκων στρατιωτών στο Ιντλίμπ, προχωράει μονομερώς στο άνοιγμα των συνόρων της προς την Ελλάδα για να περάσουν οι πρόσφυγες και μετανάστες που επιδιώκουν να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες μετανάστες έφθασαν στα ελληνοτουρκικά σύνορα κατά μήκος του ποταμού Έβρου και επιχείρησαν να τα διασχίσουν, κάτι που δεν επέτρεψαν οι ελληνικές δυνάμεις.
Χρονικό
Φεβρουάριος
Ως αντίδραση στους δεκάδες νεκρούς Τούρκους στρατιώτες από την επίθεση συριακών και ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή της Ιντλίμπ, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι ανοίγει μονομερώς τα σύνορά της προς την Ευρώπη στους πρόσφυγες και μετανάστες, δίνοντας εντολή στις δυνάμεις ασφαλείας που βρίσκονται στα σύνορα με την Ελλάδα, να μην εμποδίζουν τη διέλευσή τους. Μέσα σε λίγες ώρες πολυπληθείς ομάδες μεταναστών άρχισαν να φτάνουν στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα.
Άμεσα η ελληνική κυβέρνηση διέκοψε τη λειτουργία του τελωνείου στις Καστανίες, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτροπή ανεξέλεγκτης εισόδου ατόμων στο ελληνικό έδαφος.
Το πρωί του Σαββάτου 29 Φεβρουαρίου ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι τα σύνορα της Τουρκίας προς την Ευρώπη είναι ανοιχτά, σημειώνοντας ότι η χώρα του «δεν θα κλείσουμε τις πύλες στους πρόσφυγες». Πρόσθεσε ότι περίπου 18.000 πρόσφυγες έχουν ήδη περάσει, ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί διότι η ΕΕ πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Χιλιάδες άτομα συνωστίστηκαν στις Καστανιές για να περάσουν στην ελληνική πλευρά. Η Ελλάδα, από την πλευρά της, ανέπτυξε μονάδες των ΜΑΤ. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, σε επίσκεψή του στον Έβρο δήλωνε ότι η Τουρκία «χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες» και ότι «δεν πρόκειται να αφήσουμε να περάσει κανείς χωρίς νόμιμα ταξιδιωτικά έγγραφα».
Μάρτιος
Στις 6 Μαρτίου ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή στο αμερικανικό δίκτυο CNN ανέφερε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει «μια συνειδητή απόπειρα της Τουρκίας να χρησιμοποιήσει μετανάστες και πρόσφυγες ως γεωπολιτικά πιόνια για την προώθηση των δικών της συμφερόντων» και ότι η Τουρκία παρέχει στους ανθρώπους μέσα για τη μεταφορά τους στα σύνορα. Την ίδια μέρα, στη θαλάσσια περιοχή της Λέσβου σημειώθηκε επεισόδιο ανάμεσα σε σκάφος της ελληνικής και της τουρκικής ακτοφυλακής, όταν το τελευταίο επιχείρησε να εμβολίσει το ελληνικό με προφανή κίνδυνο σύγκρουσης.
Ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, σε δηλώσεις του την επομένη παρακίνησε πρόσφυγες και μετανάστες να μεταβούν στην Ελλάδα μέσω του Έβρου.
Το πρωί, αλλά και το μεσημέρι του Σαββάτου 7 Μαρτίου, στην περιοχή έγινε ρίψη αβολίδωτων πυρών και χημικών και από τις δύο πλευρές. Σύμφωνα με πληροφορίες και βίντεο που μετέδωσαν ελληνικά μέσα ενημέρωσης, τουρκικό τεθωρακισμένο όχημα επιχείρησε να γκρεμίσει μέρος του φράκτη στις Καστανιές χωρίς να το πετύχει.
Διεθνείς Αντιδράσεις
Ευρωπαϊκή Ένωση
Στις 3 Μαρτίου έφθασε στην περιοχή του Έβρου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, οι οποίοι στήριξαν πλήρως την Ελλάδα και την προσπάθειά της να αναχαιτίσει τις προσπάθειες παράνομης εισόδου από το τουρκικό έδαφος.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε δήλωσή της ανέφερε ότι «οι ελληνικές ανησυχίες είναι δικές μας ανησυχίες, τα ελληνικά σύνορα είναι ευρωπαϊκά σύνορα. Δηλώνουμε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ελλάδα. Εμπιστευόμαστε την κυβέρνησή σας και για τον επιπλέον λόγο ότι αν και έχετε ένα πολύ σημαντικό έργο επιδοκιμάζουμε το ότι λειτουργείτε σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο».
ΗΠΑ
Αξιωματούχος του Αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Ελλάδας να εφαρμόζει τους δικούς της νόμους πάνω στα σύνορα της. Καλούμε και τις δύο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, καθώς αυτή η κατάσταση εξελίσσεται στα ελληνοτουρκικά σύνορα».
Γερμανία
Η γερμανική κυβέρνηση απέφυγε να καταδικάσει το άνοιγμα των τουρκικών συνόρων, ενώ επικεντρώθηκε στη στήριξη της Συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας για το μεταναστευτικό. Σε δηλώσεις της σε δημοσιογράφους η καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, είπε πως κατανοεί ότι η Άγκυρα περίμενε περισσότερη υποστήριξη από την Ευρώπη για να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση, σημειώνοντας όμως ότι ο Τούρκος πρόεδρος «δεν πρέπει να χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του». Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της γερμανικής βουλής, Νόρμπερτ Ρέτγκεν δήλωσε πως η Γερμάνια αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα πρέπει να αντιδράσουν σκληρά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του το άνοιγμα των τουρκικών συνόρων είναι ένα είδος «κραυγής βοήθειας» προς την Ευρώπη.