Λειτουργικά Τρόφιμα: Ο σύμμαχος σου στην θωράκιση της σωματικής και ψυχικής υγείας
Η έννοια των λειτουργικών τροφίμων και ο ρόλος τους στην υγεία του ανθρώπου. Κύριες κατηγορίες και χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Του Χρήστου Μποντσίδη Τεχνολόγου τροφίμων, MSc, και Υπ. διδάκτωρ του τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης Δ.Π.Θ.
Οι βιομηχανίες τροφίμων και ποτών τα τελευταία χρόνια έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους, στην παραγωγή προϊόντων που συνδυάζουν την γεύση με την υψηλή διατροφική αξία. Αυτό συμβαίνει λόγω της διάθεσης του καταναλωτή να επιλέγει προϊόντα καινοτόμα και μη, με μοναδικό όμως στόχο τη βελτίωση της σωματικής αλλά και ψυχικής του υγείας.
Ο λόγος για τα «λειτουργικά τρόφιμα» ή αλλιώς «functional foods». Πρόκειται για τρόφιμα ή ποτά τα οποία δεν διαφέρουν στην εμφάνιση από τα συμβατικά τρόφιμα αλλά αποδεδειγμένες μελέτες έχουν δείξει ότι έχουν πολλά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία και κάποια από αυτά αποτελούν μια ασπίδα του ανοσοποιητικού συστήματος, όσον αφορά την πρόληψη διάφορων ασθενειών όπως για παράδειγμα η στεφανιαία νόσος, η υπέρταση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία αλλά και ο καρκίνος.
Μπορεί να είναι τρόφιμα της καθημερινής διατροφής του ανθρώπου, δηλαδή φυσικά (μη γενετικά τροποποιημένα) ή τρόφιμα τα οποία έχουν εμπλουτιστεί με διάφορα αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και όχι μόνο, με πρωταρχικό και μοναδικό στόχο την αύξηση της διατροφικής αξίας του τελικού προϊόντος. Για να χαρακτηριστεί ένα τρόφιμο λειτουργικό θα πρέπει σύμφωνα με μελέτες και επιστημονικά ευρήματα να έχει συγκεκριμένες ευεργετικές ιδιότητες – επιδράσεις σε μία ή περισσότερες παραμέτρους υγείας.
Οι κύριες κατηγορίες λειτουργικών τροφίμων είναι :
- Τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, δηλαδή εκείνα τα οποία έχουν τροποποιηθεί, έτσι ώστε να αυξηθεί η συγκέντρωση κάποιου ωφέλιμου συστατικού τους το οποίο ήδη περιέχουν από τη φύση τους.
- Τα ενισχυμένα τρόφιμα, δηλαδή εκείνα τα οποία περιέχουν ένα νέο πρόσθετο συστατικό με ευεργετική δράση για την υγεία, το οποίο δεν υπάρχει στα συμβατικά τρόφιμα.
- Εκείνα τα οποία έχουν υποστεί αντικατάσταση ή πλήρη αφαίρεση ενός βλαβερού για την υγειά συστατικού.
- Εκείνα τα οποία έχουν εμπλουτιστεί με ένα συστατικό το οποίο βοηθάει στη διατήρηση των ωφέλιμων επιπτώσεων του λειτουργικού τροφίμου.
Τα λειτουργικά τρόφιμα ορίζονται έτσι, διότι αποτελούνται από λειτουργικά συστατικά τα οποία ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες θρεπτικών συστατικών τις βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία, τα μέταλλα, τις διαιτητικές ίνες, τις πρωτεΐνες και τα πεπτίδια, τα αντιοξειδωτικά, τα λιπαρά οξέα (ω3 και ω6) και τους ζωντανούς ωφέλιμους μικροοργανισμούς (προβιοτικά). Μέσω της πρόσληψης αυτών των λειτουργικών συστατικών στις κατάλληλες ποσότητες, ο καταναλωτής λαμβάνει ότι είναι απαραίτητο για την υγεία του οργανισμού του σε όλα τα επίπεδα. Παραδείγματα αποτελούν η εύρυθμη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, η σωστή και ορθή λειτουργία της εντερικής οδού, η γενική ενίσχυση του ανοσοποιητικού του συστήματος και η αύξηση της οστικής και μυϊκής μάζας μέχρι ην ψυχική του ευημερία.
Θα ήταν αναγκαίο να σημειωθεί πως η κατανάλωση των λειτουργικών τροφίμων ΔΕΝ αποτελεί λύση για την αντιμετώπιση ασθενειών αλλά ούτε και τη «μαγική τροφή» που θα επιλύσει όλες τις διατροφικές ελλείψεις σε έναν ανθρώπινο οργανισμό. Η ισορροπημένη διατροφή και μόνο σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση είναι το κλειδί για να αποτελέσουν τα λειτουργικά τρόφιμα ένα δυνατό όπλο κατά τη προσπάθεια του καταναλωτή να θωρακίσει τη σωματική αλλά και ψυχική του υγεία.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΚΑΠΟΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ :
- Φρούτα και Λαχανικά, τα οποία έχουν μεγάλη ποσότητα βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
- Χυμοί Φρούτων και Λαχανικών, πλούσιοι σε αντιοξειδωτικά. Τα αντιοξειδωτικά είναι αυτές οι φυσικές ουσίες που προστατεύουν τα κύτταρα του σώματος από τις καταστροφές που προκαλούνται από τα επιβλαβή δραστικά μόρια των ελεύθερων ριζών.
- Ψωμί και Δημητριακά, τα οποία έχουν εμπλουτιστεί με φυλλικό οξύ. Το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για την παραγωγή DNA και τη δημιουργία νέων κυττάρων, ενώ θεωρείται ότι μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
- Γάλατα και Γιαούρτια, τα οποία έχουν υποστεί ζύμωση με προβιοτικές καλλιέργειες. Τα προβιοτικά συμβάλουν στη καλή λειτουργία του εντέρου, βοηθούν στη δυσκοιλιότητα όπως και στη πρόληψη κατά του καρκίνου του εντέρου.
- Αυγά, πλούσια σε ω3 λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου καρδιοπάθειας.
- Μαργαρίνες, εμπλουτισμένες με φυτικές στερόλες οι οποίες συμβάλουν στη μείωση της χοληστερόλης και στο κίνδυνο καρδιοπάθειας
- Ελαιόλαδο, εμπλουτισμένο με πολυφαινόλες οι οποίες δρουν ως ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Πηγή:www.makthes.gr
