Η Δαδιά και οι “Ακρίτες” της – Σύρμω Παπακωνσταντίνου: Η φωνή ενός χωριού που ξαναστέκεται όρθιο

Η Δαδιά, το χωριό που σημάδεψε βαθιά η mega-πυρκαγιά του 2023, συνεχίζει να αναζητά τον ρυθμό της. Σήμερα, δύο χρόνια μετά την καταστροφή, η φύση άρχισε ήδη την αναγέννησή της· μαζί της και το ίδιο το χωριό. Σε αυτό το νέο κεφάλαιο, η φωνή της κ. Σύρμως Παπακωνσταντίνου, της νέας προέδρου του Αθλητικού και Επιμορφωτικού Συλλόγου «Ακρίτες» Δαδιάς, αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Η πρώτη της συνέντευξη, ζωντανά στο studio του Ράδιο Έβρος καλεσμένη στο “Εβροσκόπιο“, προσφέρει μια αυθεντική εικόνα της ζωής μετά την καταστροφή∙ με αγωνίες, με επιμονή, αλλά και με αισιοδοξία.

Η Μανιταρογιορτή που ξεχώρισε

Η συζήτηση δεν θα μπορούσε παρά να ξεκινήσει από τη μεγάλη επιτυχία της φετινής Μανιταρογιορτής, που, όπως είπε η πρόεδρος, χαρακτηρίστηκε «η καλύτερη όλων των εποχών». Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγαλύτερη από κάθε άλλη χρονιά, όπως μετέφεραν και οι μοτοσυκλετιστές που καθοδηγούν τις ομάδες επισκεπτών.
«Η δική μας Μανιταρογιορτή είναι από τις κορυφαίες πανελλαδικά», είπε η κ. Παπακωνσταντίνου. «Το δάσος, η φύση, η φιλοξενία… αυτά την κάνουν μοναδική». Το γεγονός ότι το χωριό, μετά από τόσο μεγάλο πλήγμα, καταφέρνει να διοργανώνει εκδηλώσεις που προσελκύουν κόσμο από όλη την Ελλάδα, είναι από μόνο του μια νίκη.

Το δάσος που αναγεννιέται, και μαζί του οι άνθρωποι

«Σιγά σιγά βρίσκει τους ρυθμούς του. Η φύση αναγεννάται από μόνη της», λέει η πρόεδρος για το ανεκτίμητο δάσος της Δαδιάς. Ζώντας καθημερινά αυτό το τοπίο, οι κάτοικοι αντιλαμβάνονται βαθύτερα τη διαδρομή ανάμεσα στη θλίψη και στη νέα αρχή. «Περάσαμε μεγάλη στεναχώρια με την καταστροφή του δάσους. Παρόλα αυτά όμως προσπαθούμε όλοι. Και ο ΟΦΥΠΕΚΑ και η εταιρεία Βιοποικιλότητας και οι χωριανοί προστατεύουν το δάσος. Οι υλοτόμοι, τόσα χρόνια μέσα στο δάσος, κόβαν τα ξύλα και ήταν πάντα προσεκτικοί να μην κάνουν ζημιά στο δάσος»…

Η απώλεια των υλοτόμων, ένας επαγγελματικός κλάδος που συρρικνώνεται, αφήνει σημαντικά κενά. «Δεν βγαίνει το μεροκάματο», λέει η πρόεδρος, συνοψίζοντας μια πραγματικότητα που πλήττει πολλές ορεινές περιοχές.

Κομβική ήταν και η στήριξη των ψυχολόγων ιδιωτικής εταιρίας, που επισκέπτονταν το χωριό μετά τις φωτιές. «Μας βοήθησαν πολύ. Μας άκουγαν. Και μόνο που πηγαίναμε για καφέ και μας έβγαζαν από το σπίτι…», λέει η πρόεδρος. Αυτές οι συναντήσεις, η κοινότητα θέλει να συνεχιστούν. «Μάς μαζεύανε κάθε 15 μέρες, δύο φορές το μήνα στην ουσία. Ήταν πολύ ωραία∙ και προσπαθούμε να το συνεχίσουμε αυτό, να κάνουμε αυτή τη συνάντηση τουλάχιστον μία φορά το μήνα».

Ένα χωριό 300 κατοίκων – 60% άνω των 70

Η δημογραφική πραγματικότητα της Δαδιάς είναι σκληρή.
«Ένα χωριό με 300 κατοίκους – και το 60% είναι 70+», εξηγεί. Τα παιδιά μετρώνται «στα δάχτυλα». Ούτε δημοτικό, ούτε νηπιαγωγείο. Οι μικροί μαθητές μεταφέρονται καθημερινά σε Σουφλί και Αλεξανδρούπολη, ακόμη και με ταξί όταν πρόκειται για τα νήπια, τα μόλις «τρία-τέσσερα παιδάκια αν δεν κάνω λάθος».
Κι όμως, το καλοκαίρι η πλατεία γεμίζει. «Έρχονται τα εγγόνια μας, γινόμαστε κι εμείς παιδιά», λέει χαμογελώντας. Η εικόνα της πλατείας γεμάτης ζωή λειτουργεί σαν υπόμνηση ότι η Δαδιά δεν έχει σβήσει.

Η καθημερινότητα: μίνι μάρκετ, κρεπωλείο, τρεις ταβέρνες κι ένα καφενείο

Παρά το μικρό της μέγεθος, η Δαδιά διατηρεί και μια μικρή αλλά ουσιαστική τοπική αγορά:
τρεις ταβέρνες – «Πελαργός», «Σίμος», «Γιάννης» – ένα καφενείο/ουζερί, κρεοπωλείο και τρία μίνι μάρκετ. Αυτές οι επιχειρήσεις στηρίζουν και στηρίζονται από τον κόσμο που φτάνει στο χωριό στις γιορτές και στις δραστηριότητες του συλλόγου.

Ο σύλλογος ως ανάσα ζωής

Χορευτικό τμήμα με μέλη από 9 έως 70 ετών, θερινές παραστάσεις τον Ιούλιο, προγράμματα γυμναστικής, δράσεις για την τρίτη ηλικία, συμμετοχή σε όλα τα πανηγύρια και τα θρησκευτικά έθιμα της Δαδιάς – από τα Θεοφάνεια μέχρι το κουρμπάνι του Αγίου Αθανασίου. Μιλάει με ενθουσιασμό για το Σύλλογο του οποίου την ευθύνη ανέλαβε πριν περίπου ένα μήνα: «Θέλουμε να κάνουμε πράγματα, να βγαίνουμε από τα σπίτια μας. Ο σύλλογος είναι μία αφορμή: δύο απογεύματα είναι η γυμναστική μας, ένα απόγευμα είναι το χορευτικό μας, οπότε τρία απογεύματα τα περνάμε ευχάριστα! Τώρα ετοιμαζόμαστε για τα Θεοφάνεια που τα γιορτάζει δύο φορές το χωριό μας, δύο μέρες».

Ο τουρισμός και το μεγάλο στοίχημα

Παρά την καταστροφή, το ενδιαφέρον για τη Δαδιά δεν χάθηκε.
«Έρχονται επισκέπτες. Όχι όπως παλιά, αλλά έρχονται. Το παρατηρητήριο που ξανάνοιξε είναι πολύ σημαντικό», τόνισε. Η δυνατότητα να βλέπει ο κόσμος τα αρπακτικά στο φυσικό τους περιβάλλον είναι κρίσιμη για την ταυτότητα του χωριού. Όμως, «χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων: δήμου, περιφέρειας, κυβέρνησης. Όχι για διαφήμιση, δεν χρειάζεται, η Δαδιά είναι παγκοσμίως γνωστή… Για στήριξη. Να είναι δίπλα μας σε ό,τι αντιμετωπίζουμε». Αυτή η ανάγκη αφορά τόσο πρακτικά ζητήματα (όπως το νερό ή η παρουσία αιρετών στο χωριό – και όχι να μένουν στην Αλεξανδρούπολη), όσο και την ηθική ενίσχυση μιας κοινότητας που γερνά και παλεύει. Χαρακτηριστική η απάντηση – και αφοπλιστική – στο ερώτημα «Πώς τα βγάζετε πέρα το χειμώνα; Υπάρχει δυσκολία μετακίνησης;» -«Ε, έχουμε τα 4×4».

Το μήνυμα της Δαδιάς

Η κ. Σύρμω, καθότι “νύφη” στο χωριό, έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της – 41 χρόνια – εκεί∙ κι έτσι συζητάει με τη ζεστασιά ανθρώπου που μιλά για το σπίτι του. Παρά το άγχος της πρώτης της συνέντευξης, η πρόεδρος κατάφερε περίφημα να μεταφέρει, με τρόπο απλό και ανθρώπινο, τα μηνύματα της Δαδιάς για τη ζωή μετά την καταστροφή. Και απευθύνει κάλεσμα – εμπειρία ζωής:
«Η Δαδιά είναι ένα φιλόξενο χωριό. Να το επισκεφτεί όλος ο κόσμος. Κι αν κάποιος σύλλογος θέλει ξενάγηση, είμαστε εδώ. Με μία συνεννόηση μπορούμε να κάνουμε κι ένα κέρασμα. Ευχαριστούμε όλους όσοι έρχονται – τους περιμένουμε με ανοιχτές αγκαλιές, με πολλή αγάπη».

Πολύπαθη η Δαδιά και αγαπημένη∙ ένας τόπος που πέρασε μια τραγωδία, αντιστέκεται όμως στον χρόνο, στο δημογραφικό, στις απώλειες. Ένας τόπος που παλεύει να μείνει ζωντανός – και σε μεγάλο βαθμό, το καταφέρνει∙ χάρη στον μοναδικό Σύλλογο του χωριού, τους “Ακρίτες“, σε ανθρώπους σαν την κ. Σύρμω Παπακωνσταντίνου, τους εθελοντές που στέκονται δίπλα της, αλλά και τον “πανταχού παρόντα” πατέρα Ιωακείμ, τον ιερέα του χωριού που στέκεται βράχος στους – κατ’ επιλογήν – “συγχωριανούς” του.

Ακούστε: