Αντιδρoύν οι “Καραγατσιανοί” στον τόπο ανέγερσης μνημείου για την Γενοκτονία των Ποντίων
Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ορεστιάδας για την ανέγερση μνημείου με θέμα τη γενοκτονία των Ποντίων στην Ορεστιάδα και πιο συγκεκριμένα ως προς το χώρο που έχει οριστεί να ανεγερθεί το εν λόγω μνημείο.
Το συγκεκριμένο θέμα ήρθε και πάλι σε συζήτηση την Τρίτη 23 Ιανουαρίου στην συνεδρίαση του Δημοτικού συμβουλίου της Ορεστιάδας ξεσηκώνοντας διάφορες αντιδράσεις και μάλιστα μονοπώλησε κατά ένα μεγάλο μέρος την συνεδρίαση ενώ άνοιξε και άλλα θέματα προς συζήτηση σχετικά με την αξιοποίηση ιστορικών χώρων και για διάφορα θέματα πολιτιστικού υπόβαθρου.
Η συζήτηση ξεκίνησε με τον κ. Δημήτρη Κιηγμά ο οποίος πήρε το λόγο μιλώντας ως εκπρόσωπος του Συλλόγου Απογόνων Καραγατσιανών – Ανδριανουπολιτών Ορεστιάδας και παρουσίασε το θέμα της τοποθεσίας του μνημείου στο Δημοτικό Συμβούλιο. Όπως εξήγησε λοιπόν ο εκπρόσωπος του συλλόγου ο χώρος που επιλέχθηκε για την ανέγερση του μνημείου είναι η πλατεία που είναι γνωστή με την ονομασία “Πλατεία 12ης Αυγούστου” (η οποία ονομάστηκε έτσι για να τιμηθεί η ημέρα ίδρυσης της πόλης της Νέας Ορεστιάδας, η οποία σύμφωνα με πολλές αξιόπιστες πηγές είναι η 12η Αυγούστου 1923). Για ποιον λόγο όμως η τοποθεσία δεν είναι κατάλληλη για την ανέγερση του συγκεκριμένου μνημείου; Ο κ. Κιηγμάς εξήγησε στην τοποθέτηση του:
“Ο συμβολισμός αυτής της ημερομηνίας για αυτή την πλατεία είναι πολύ ισχυρός και βαθύς για την πόλη μας γιατί θυμίζει τόσο στους εναπομείναντες ελάχιστους της δεύτερης γενιάς ιδρυτές αυτής της πόλης πρόσφυγες από το Κάραγατς και κάποιους από την Αδριανούπολη, αλλά και σε μας που είμαστε τρίτης γενιάς, ακριβώς ποιον πρέπει να ευγνωμονούμε, να ευχαριστούμε, να χαιρόμαστε και να λυπόμαστε ταυτόχρονα για τη ζωή και την ύπαρξή μας εδώ. Η πόλη λοιπόν οφείλει τη ζωή της, την οργάνωση της και τον πολιτισμό της σε αυτήν την ημερομηνία. Όταν λοιπόν πληροφορηθήκαμε ότι σε αυτό το χώρο πρόκειται να ανεγερθεί ένα μνημείο το οποίο επίσης έχει έναν πολύ βαθύ και ουσιαστικό συμβολισμό, με τον οποίον είμαστε όπως καταλαβαίνετε αλληλέγγυοι και με το συμβολισμό και με την ανέγερση του ίδιου του μνημείου (και για αυτό το λόγο συγχαίρουμε και το δημοτικό συμβούλιο που παίρνει αποφάσεις για να τιμά την προσφυγική ζωή αλλά και τέτοια σημαντικά σημεία ιστορίας πολλών συνανθρώπων μας) όταν λοιπόν το πληροφορηθήκαμε καταλάβαμε ότι δύο τέτοια συμβολισμοί σε ένα χώρο μάλλον ο ένας αναιρούν τον άλλον, και επειδή ζούμε στην πόλη της νέας Ορεστιάδας, μία πόλη που την ξέρετε και τη ζείτε ποια είναι και επομένως αυτή η ημερομηνία της ανήκει. Για αυτό καταλαβαίνετε ότι ήρθαμε και με ένα παράπονο εδώ, πρώτον να σας ενημερώσουμε για αυτήν την απορία μας και δεύτερον αν μπορούμε να προλάβουμε και εφόσον το ευγενές εδώ σώμα σας θα ήθελε να το σκεφτεί διαφορετικά να προλάβουμε και να κάνουμε μία τροποποίηση ή να δοθεί μία άλλη μία κάποια άλλη λύση στο θέμα“.
Ο κ. Κιηγμάς συνέχισε αναφέροντας και ονομαστικά ορισμένους χώρους της πόλης οι οποίοι είναι πολύ χαρακτηριστικοί, ιδιαίτερα για τους πρόσφυγες που ίδρυσαν την πόλη αλλά και τους λόγους που είναι οι χώροι αυτοί σημαντικοί.
Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Καραγιάννης, ο οποίος τυγχάνει και πρόεδρος της επιτροπής για την ανέγερση του μνημείου των Ποντίων, λέγοντας πως το 2016 το Δημοτικό Συμβούλιο μετά από πρόταση της Δημοτικής Αρχής ομόφωνα αποφάσισε να ιδρυθούν δύο μνημεία το ένα να αφορά την ίδρυση της πόλης και το άλλο την γενοκτονία των Ελλήνων Ποντίων. Υπήρχε μία επιλογή για το σχέδιο και τον τόπο για το μνημείο των Ποντίων και πριν από λίγες εβδομάδες, όπως είπε, το σχέδιο είχε παρουσιαστεί στο Δημοτικό Συμβούλιο και πάρθηκε ομόφωνα η απόφαση για το σχέδιο και το σημείο του μνημείου των Ελλήνων του Πόντου: “είχα ξεκαθαρίσει για να μην παρεξηγούμαστε ότι βρίσκεται ακριβώς πίσω από το περίπτερο που υπάρχει επί της οδού Κωνσταντινουπόλεως στο σημείο της γεφυροπλάστιγγας“. Στην συνέχεια ο κ. Καραγιάννης συνέχισε αναφέροντας τις πολλές και διαφορετικές καταγωγές των πολιτών της Ορεστιάδας “η απόφασή μας ήταν να τιμήσουμε τους Καραγατσιανούς και όλους τους δημότες αυτής της πόλης με την ίδρυση του μνημείο της πόλης μας και τα αδέρφια μας τους Πόντιους” ωστόσο ξεκαθάρισε ότι “πρόθεση μας και θα το πω και αυτό απροκάλυπτα είναι να δοθεί σε κάθε επίπεδο και με κάθε τρόπο και σε επίπεδο κόστους προτεραιότητα στο μνημείο των απογόνων Καραγατσιανών“. Εξήγησε πως επιλέχθηκε και με ποια κριτήρια το σημείο για το μνημείο των Ποντίων (προσβασιμότητα, επισκεψιμότητα, ένα σημείο που δεν θα περιοριστεί στα όρια των Ελληνοποντίων που υπάρχουνε τέρμα Ζαρίφη στην πόλη, αλλά θα είναι ένα σημείο που για πολλούς λόγους θα μπορούσε να το τιμήσουν, σε ένα κέντρο απόκεντρο και θα μπορούσε να γίνει μετά μία αξιοποίηση που θα έχει χαρακτηριστικά και επισκεψιμότητας και τουρισμού και εμπορικότητας) ωστόσο είχε ζητήσει, όπως ανέφερε, από τον Προϊστάμενο της Πολεοδομίας να μην ανεγερθεί το μνημείο σε σημείο που είναι χαρακτηρισμένο ως Πλατεία 12ης Αυγούστου: “Το σημείο που χαρακτηρίζεται ως Πλατεία 12ης Αυγούστου είναι το σημείο αριστερά με κατεύθυνση προς την Οινόη. Εμείς βρισκόμαστε στην ακριβώς απέναντι πλευρά […] άρα λοιπόν το σημείο όπου με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου αποφασίστηκε να τοποθετηθεί και να ανεγερθεί το μνημείο των Ποντίων δεν βρίσκεται κατηγορηματικά στην πλατεία 12ης Αυγούστου. Συνειδητά το πρότεινα και το επέλεξα προς ψήφιση στην επιτροπή ανέγερσης του μνημείου” κατέληξε.
Σύγχυση προκάλεσε η ονομασία των δύο κομματιών της “πλατείας της γεφυροπλάστιγγας”
Απαντώντας σε αυτά ο κ. Κιηγμάς, βασισμένος στο πρώτο σχέδιο πόλης και σε αρκετές πηγές, εξήγησε πως το σημείο θεωρείται κομμάτι της πλατείας 12ης Αυγούστου η οποία ήταν στο αρχικό πολεοδομικό σχέδιο μια μεγάλη πλατεία που κατά την πάροδο των ετών χωρίστηκε σε επιμέρους τμήματα τα οποία κατόπιν αξιοποιήθηκαν διαφορετικά και τα εναπομείναντα τμήματα για άγνωστους λόγους δεν έχουν κατονομαστεί στο τελευταίο πολεοδομικό σχέδιο ως “πλατεία 12ης Αυγούστου” (του 1988) ωστόσο τυπικά κρατάνε ακόμα την ονομασία “πλατεία 12ης Αυγούστου” εφόσον δεν υπάρχει μετέπειτα απόφαση που να μετονομάζει αυτά τα κομμάτια.
Με την σειρά του ο Δήμαρχος Ορεστιάδας πήρε τον λόγο και αρχικά ανέφερε το ότι θα μπορούσε να κλείσει πολύ απλά το θέμα καθώς η ονομασία κάποιου σημείου δεν εμποδίζει τυπικά την ανέγερση μνημείου ωστόσο μίλησε για την πρόθεση και τα βήματα που γίνονται με γνώμονα που υπάρχει για αξιοποίηση και ανάδειξη ιστορικών σημείων αλλά και προσώπων και ομάδων που έχουν συμβάλει στην δραστηριότητα και την ιστορία της πόλης “… την ιστορία ιδίως της περιοχής μας και όχι μόνο αυτήν θέλουμε να αξιοποιήσουμε ως Δημοτικό Συμβούλιο μέσα σε ένα κλίμα συναινετικό. Δεν μου επιτρέπει η θέση μου να ανοίξω ούτε κατ’ ελάχιστο μία διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει σε αντιπαραθέσεις δημοτών μεταξύ τους ανάλογα με την καταγωγή τους“. Στην συνέχεια ο κ. Μαυρίδης είπε πως από δικής του πλευράς θα γίνει προσπάθεια να βρεθεί η ιδανικότερη λύση χωρίς να παρακαμφθεί η ιστορία και χωρίς να γίνονται κινήσεις που πλήττουν κάποιες προηγούμενες αποφάσεις.
Τον λόγο έπειτα πήραν οι επικεφαλείς των παρατάξεων: αρχικά ο κ. Μαρασλής, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της εξεύρεσης μιας “χρυσής τομής”, μιας λύσης που θα ικανοποιεί όλους, στην συνέχεια ο κ. Αγγελακούδης ο οποίος ανέφερε πως τα μνημεία πρέπει να ενώνουν και δήλωσε ότι μπορεί το θέμα να ξανασυζητηθεί από την επιτροπή λαμβάνοντας υπόψιν και τις παρατηρήσεις των συλλόγων. Στην συνέχεια η κ. Γκουγκουσκίδου πήρε τον λόγο και συμφώνησε να ξανασυζητηθεί το θέμα της τοποθεσίας του μνημείου προτείνοντας μάλιστα ως νέα τοποθεσία και το πάρκο που βρίσκεται πίσω από την Βασιλέως Κωνσταντίνου (πάρκο Β. Κυριακίδη) για το οποίο μάλιστα πρόσφατα είχε αποφασιστεί η αναμόρφωσή του. Κατόπιν και ο κ. Γκατζίδης τάχθηκε υπέρ της πρότασης των συλλόγων για αλλαγή τοποθεσίας του μνημείου και πρότεινε με την σειρά του το πάρκο πίσω από το ΙΚΑ και ζήτησε να γίνει μια σύσκεψη με τα σωματεία και το δημοτικό συμβούλιο ώστε να βρεθεί συναινετική λύση.
Για το θέμα τοποθετήθηκαν και ο αντιδήμαρχος Γ.Παπαϊωάννου, ο πρόεδρος της Δ.Ε.Υ.Α.Ο. Δ. Τσελεμπής, ο κ. Παπαμιχαήλ όπως και ο πρόεδρος του Κ.Κ.Π.Α.Α.Δ.Ο. κ. Μπαρμπούδης, ο οποίος όμως και σαν μέλος της αρμόδιας επιτροπής δήλωσε ότι, παρόλο που σέβεται την άποψη του συλλόγου, δεν τίθεται ουσιαστικός λόγος για να μεταβληθεί κάποια από τις αποφάσεις που έχουν ψηφιστεί στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Μένει πλέον στην συνέχεια να ξανασυζητηθεί το συγκεκριμένο θέμα και να αποφασιστεί τελικά αν το μνημείο θα τοποθετηθεί στο σημείο που είχε αρχικά οριστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο ή αν βασιζόμενοι στις ενστάσεις του συλλόγου αναζητηθεί εκ νέου χώρος που δεν θα εγείρει τέτοια ζητήματα.
