Ναι στις ΑΠΕ. Όμως ΟΧΙ στο Δάσος Τριγώνου∙ το μοναδικό οικοσύστημα του Δήμου Ορεστιάδας

*του Θοδωρή Μανουσίδη

Τα πλεονεκτήματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) (ήλιος, άνεμος, γεωθερμία κ.α.) είναι γνωστά σε όλους και δεν χωρά αμφιβολία ότι η αξιοποίησή τους είναι χρήσιμη και επωφελής. Για την εγκατάσταση βέβαια τέτοιων έργων (αιολικοί σταθμοί, φωτοβολταϊκά πάρκα κ.α.) που θα παράγουν ενέργεια από ΑΠΕ θα πρέπει να λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη οι πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον και ιδιαίτερα αυτών που αφορούν σε ευαίσθητα οικοσυστήματα (πχ. δάσος). Επίσης θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη: η γνώμη της τοπικής αυτοδιοίκησης, η άποψη της τοπικής κοινωνίας, οι αναπτυξιακές προοπτικές της εκάστοτε περιοχής, οι γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών (π.χ. δασαρχείο), των επιστημόνων (π.χ. πανεπιστήμια), των περιβαλλοντικών οργανώσεων κ.α.

Για το 2022, το μερίδιο των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας της Ευρωπαϊκης Ένωσης ανήλθε στο 23% ενώ για την Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 22,7%. Φαίνεται ότι η χώρα μας τα πάει πολύ καλά πιάνοντας ήδη τον μέσο όρο της Ε.Ε. ξεπερνώντας αρκετά άλλες οικονομικά πιο ανεπτυγμένες χώρες όπως είναι η Γερμανία με ποσοστό 20,8%, η Γαλλία με ποσοστό 20,3% και η Ιταλία με ποσοστό 19,0%.

Η χώρα μας βέβαια διαθέτει ορισμένες ιδιαιτερότητες στον κλάδο παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η έλλειψη χωραταξικού για τις ΑΠΕ καθώς και το ότι η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ είναι πλεονασματική αφού δεν είναι δυνατόν να υποστηριχτεί από την χωρητικότητα του υπάρχοντος δικτύου. Αποτέλεσμα του τελευταίου είναι ένα σημαντικό μέρος της παραγόμενης ενέργειας να μην μπορεί να αξιοποιηθεί και να χάνεται. Στις ιδιαιτερότητες θα πρέπει να προστεθεί και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που παρόλη την αύξηση της συμβολής των ΑΠΕ, παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Αναρωτιέται κανείς αν τελικά όλη αυτή η στροφή προς τις ΑΠΕ θα ωφελήσει οικονομικά την τσέπη του καταναλωτή που προς το παρόν πληρώνει το ρεύμα για χρυσάφι.

Αν δούμε όμως λίγο και τα δικά μας. Ο Δήμος Ορεστιάδας συμμετέχει στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ κυρίως με τα εκατοντάδες φωτοβολταϊκά πάρκα (φωτογραφία 1) που βρίσκονται ήδη εγκατεστημένα εντός της περιοχής του.

_____

Πρόσφατα όμως έχουν χορηγηθεί άδειες παραγωγής σε δεκαεννέα (19) αιολικούς σταθμούς συνολικής δυναμικότητας 668,5 MW που αντιστοιχούν σε 127 ανεμογεννήτριες (πίνακας και φωτογραφία 2).

_____

_____

Από αυτούς, οι τρεις έχουν ήδη λάβει και Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Συγκεκριμένα ΑΕΠΟ έχουν λάβει οι αιολικοί σταθμοί της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε. στη θέση ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ (με 8 α/γ), της ΑΝΕΜΟΣ ΕΒΡΟΥ ΜΙΚΕ στη θέση ΑΕΤΟΚΟΡΦΗ (με 19 α/γ) και της GREEN VOLT στις θέσεις ΛΑΓΟΣ-ΠΥΡΓΟΑΛΩΝΙΑ-ΤΡΑΝΗ ΡΑΧΗ κλπ (με 41 α/γ).

Για να υπάρχει δυνατότητα σύγκρισης αλλά και αντίληψης του μεγέθους των αιολικών σταθμών που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν στο Δήμο Ορεστιάδας, θα πρέπει αναλογιστεί κανείς ότι σε όλο το κεντρικό και νότιο τμήμα του Νομού Έβρου, έχουν εγκατασταθεί περί τις 100 ανεμογεννήτριες τα τελευταία 20 χρόνια.

Από όλους του αιολικούς σταθμούς στο Δήμο Ορεστιάδας, δύο αφορούν σε περιοχές εντός δάσους και συγκριμένα εντός του Δασικού Συμπλέγματος Τριγώνου (θέσεις ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ και ΑΕΤΟΚΟΡΦΗ) (φωτογραφίες 3 και 4 αντίστοιχα), το οποίο έχει έκταση 102.000 περίπου στρέμματα και είναι το μοναδικό δάσος του Δήμου. Το σύνολο των ανεμογεννητριών αυτών των δύο σταθμών είναι 27, με το ύψος της κάθε μιας να ξεπερνάει τα 200 μέτρα (βλ. παραπάνω στον πίνακα).

______

______

Το Δασικό Σύμπλεγμα Τριγώνου, ένα σημαντικό και ευαίσθητο οικοσύστημα, προσφέρεται για αξιοποίηση και όχι για εκμετάλλευση. Συγκεκριμένα προσφέρεται για εναλλακτικές μορφές τουρισμού, για αναψυχή, για περιβαλλοντική εκπαίδευση κ.α., δηλαδή δραστηριότητες που έχουν ήπιο και αειφόρο χαρακτήρα και συνάδουν με τα έργα σηματοδότησης των μονοπατιών που υλοποίησε ο Δήμος Ορεστιάδας μέσω προγράμματος INTERREG. Ήδη τα τελευταία χρόνια έχουν διοργανωθεί δεκάδες πεζοπορίες, έχουν υλοποιηθεί δεκάδες επισκέψεις σχολείων για περιβαλλοντική εκπαίδευση, έχουν εκπονηθεί επιστημονικές έρευνες και διατριβές από το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΔΠΘ, έχει διοργανωθεί αγώνας ορεινού τρεξίματος και πολλά άλλα.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η συμβολή του Δήμου Ορεστιάδας στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ είναι ήδη πολύ μεγάλη και αναμένεται να γίνει ακόμα μεγαλύτερη μετά την εγκατάσταση των αιολικών σταθμών που είδη έχουν λάβει άδεια παραγωγής (127 α/γ όπως αναφέρθηκε παραπάνω). Από αυτές τις ανεμογεννήτριες, είναι σημαντικό και πρέπει να δοθεί αγώνας σε όλα τα επίπεδα και κυρίως σε πολιτικό επίπεδο, να ακυρωθούν οι ΑΕΠΟ και να αποτραπεί η εγκατάσταση των 27 α/γ στις θέσεις ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ και ΑΕΤΟΚΟΡΦΗ.

Σημειωτέον ότι η διαφωνία για τα εν λόγω έργα και ιδιαίτερα για το πρώτο έχει εκφραστεί κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης. Συγκεριμένα αρνητικές γνώμες εξέφρασαν:

• ο Δήμος Ορεστιάδας
• η Περιφέρεια ΑΜΘ
• το Δασαρχείο Διδυμοτείχου
• το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΔΠΘ
• το Εργαστήριο Δασικής Βοτανικής του εν λόγω τμήματος
• η Κοινότητα Πενταλόφου
• η Εταιρία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης
• η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία
• η Βουλγαρική Ορνιθολογική Εταιρία
• ο Περιπατητικός Σύλλογος Πενταλόφου
• ο Σύλλογος Δρομέων Ορεστιάδας
• κ.α.

Δεν πρέπει να επιτραπεί η υλοποίηση των έργων εντός του Δασικού Συμπλέγματος Τριγώνου. Πρέπει να διαφυλαχτεί το μοναδικό δάσος του Δήμου Ορεστιάδας, να προστατευτεί η φυσική κληρονομιά και ο δασικός του πλούτος. Να προστατευτεί η πλούσια βιοποικιλότητά του. Να αποτραπεί η υποβάθμισή του και να μην ανακοπεί η αναπτυξιακή του προοπτική που είναι ο εναλλακτικός τουρισμός και οι ήπιες δραστηριότητες που δεν διαταράσσουν την ευαίσθητη ισορροπία του.

Η διαφωνία με τις ΑΠΕ δεν είναι καθολική. Το θέμα είναι χωροταξικό. Ήδη ο Δήμος Ορεστιάδας δίνει τεράστιες εκτάσεις για την εγκατάσταση έργων για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ.

Όχι όμως στο δάσος.
Όχι στο Δασικό Σύμπλεγμα Τριγώνου, το μοναδικό δασικό οικοσύστημα του Δήμου μας.

* Ο Θοδωρής Μανουσίδης είναι Γεωπόνος. Διδάκτωρ Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης ΔΠΘ, Μέλος της Γενικής Συνέλευσης της Εταιρίας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, Πρόεδρος Συλλόγου Δρομέων Ορεστιάδας