Μεγάλη Τετάρτη: Το Άγιο Ευχέλαιο και ο Μυστικός δείπνος

Βρισκόμαστε στο μέσον της Μεγάλης Εβδομάδας, την Μεγάλη Τετάρτη που είναι αφιερωμένη στην μετάνοια, την προδοσία ενώ σηματοδοτεί και την αρχή του τέλους για τον Ιησού με τον Μυστικό Δείπνο.

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας, που μετανόησε, πίστεψε στο Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο.

Νωρίς το απόγευμα ψάλλεται η Ακολουθία του Ευχελαίου. Ο ιερέας χρίει τους πιστούς με Μύρο, που είναι η απτή απόδειξη της Χάριτος του Θεού, προκειμένου να συγχωρηθούν οι αμαρτίες τους.

Το βράδυ ψάλλεται στις Εκκλησίες ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης. Στην υμνολογία κυριαρχούν τα γεγονότα της νίψεως των ποδών των αποστόλων υπό του Κυρίου, του Μυστικού Δείπνου, της προσευχής του Κυρίου προς τον πατέρα του στην Γεθσημανή πριν από την σύλληψή του και της προδοσίας του Κυρίου από τον Ιούδα. Το βασικό τροπάριο της ημέρας Ότε οι ένδοξοι μαθηταί αποδίδεται στον Ρωμανό τον Μελωδό.

Μυστικός δείπνος

Ο Μυστικός δείπνος σύμφωνα με την Χριστιανική πίστη, διεξήχθη ανάμεσα στον Ιησού και τους Δώδεκα Αποστόλους στην Ιερουσαλήμ μία μέρα πριν τη Σταύρωσή του. Σήμερα, η μέρα αυτή ονομάζεται Μεγάλη Πέμπτη. Κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου ο Χριστός έπλυνε στους μαθητές του τα πόδια τους και τους κοινώνησε το Σώμα και το Αίμα του, λέγοντάς τους: Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά καθώς και: Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον. Θεωρείται ως η πρώτη στην Ιστορία της Τέχνης τοιχογραφία που απεικονίζει τους Αποστόλους να αντιδρούν ο καθένας με διαφορετικό τρόπο στην αποκάλυψη του Ιησού ότι κάποιος θα τον προδώσει.

Η ονομασία «μυστικός», οφείλεται επειδή περιελάμβανε το «μυστήριο» της Θείας Μετάληψης και όχι επειδή… ήταν κρυμμένοι, όπως φαίνεται στα Ματθ. 26, 26-20, Μάρκ. 14, 22-24, Λουκ. 22, 17-20 και Α΄ προς Κορινθίους 11, 23-30.Η ονομασία Μυστικός Δείπνος δεν αναφέρεται πουθενά στην Καινή Διαθήκη, όμως σήμερα χρησιμοποιείται από όλα σχεδόν τα δόγματα του Χριστιανισμού.

Ευαγγέλιο (Κατά Λουκά κβ’ 1-39)

Οι Ιουδαίοι θέλουν να φονεύσουν τον Ιησού, χωρίς να προκαλέσουν το λαό, τον οποίο εφοβούντο. Ο Ιούδας καταστρώνει με τους αρχιερείς και γραμματείς το σχέδιο της προδοσίας. Μυστικός Δείπνος.

Έθιμα της Μεγάλης Τετάρτης

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, πολλές γυναίκες πηγαίνουν στη λειτουργία της Μεγάλης Τετάρτης με μια σουπιέρα αλεύρι που έχουν στερεώσει μέσα 3 κεριά. Αυτά τα κεριά τα καίνε κατά τη διάρκεια του μυστηρίου και το αλεύρι το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα Πασχαλινά Κουλουράκια.

Παλαιότερα, τη Μεγάλη Τετάρτη παρασκευαζόταν και η νέα ζύμη. Επειδή, πίστευαν ότι η ζύμη του ψωμιού κάποια στιγμή μπορεί να χάσει τη δύναμη και την καθαρότητά της, την μεγάλη Τετάρτη φρόντιζαν να την ανανεώνουν.

Έτσι κυρίως στην Αθήνα, οι γυναίκες τις εκκλησίας πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και μάζευαν αλεύρι, το οποίο το ζύμωναν χωρίς προζύμι. Ο παππάς, ακουμπούσε πάνω στη ζύμη το Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι φούσκωνε. Αυτό αποτελούσε το προζύμι της χρονιάς, το οποίο οι γυναίκες μοίραζαν ξανά σε όλα τα σπίτια.

Κεντρική Φωτογραφία: Χριστίνα Ευθυμίδου