Έγιναν, γίνονται, θα γίνουν;

Άρθρο γνώμης (της δικής μου)

Κλείσαμε χρόνο. Έναν ολόκληρο χρόνο!

Ήταν 3 Οκτωβρίου 2024 όταν ο πρωθυπουργός της χώρας κ. Μητσοτάκης, μαζί με το μισό υπουργικό συμβούλιο, επισκέφτηκαν τον Έβρο και – από το πολιτιστικό πολύκεντρο Ορεστιάδας – ανακοίνωσε 19 μέτρα στήριξης του Νομού, στα πλαίσια της προσπάθειας ανασυγκρότησής του, μετά και από την καταστροφική πυρκαγιά του 2023.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά, θα προσπαθήσω να ρίξω μια ματιά – με  όσες πληροφορίες βρήκα – στην πορεία υλοποίησης όλων αυτών.

Πριν προσπαθήσει κανείς να προσδώσει τον οποιοδήποτε χαρακτήρα σε όσα θα γραφούν, νιώθω την ανάγκη να τονίσω ότι δεν έχω καμία συμπολιτευτική ή αντιπολιτευτική διάθεση.

Αυτό που θέλω είναι να ωθήσω όσους διαβάζουν αυτές τις γραμμές, να κάνουν πότε – πότε μια ανατροφοδότηση στα όσα έχουν ακούσει από τους εκάστοτε κυβερνόντες (ανεξάρτητα του που πρόσκεινται), για να συνειδητοποιούν αν τηρούν τις υποσχέσεις και τις εξαγγελίες τους, ώστε να πράττουν ανάλογα.

Στο άρθρο, για λόγους ευκολίας, Θα αναφέρομαι επιγραμματικά στο ανακοινωθέν μέτρο και μετά θα βλέπουμε μαζί την πορεία του μέχρι σήμερα.

Αν θέλετε, μπορείτε να διαβάσετε όλα τα μέτρα που είχαν ανακοινωθεί, εδώ: https://www.radioevros.gr/ta-19-metra-gia-evro/

Ας αρχίσουμε λοιπόν·

1. Απαλλαγή ΕΝΦΙΑ στο Σουφλί  για 3 έτη

Θετικό μέτρο, το οποίο από μόνο του δε θα λύσει τα προβλήματα του Σουφλίου. Ξεκίνησε από το τρέχον έτος για κατοικίες και αγροτεμάχια στο Δήμο και θα ισχύσει ως το 2027.

Συμπέρασμα: Όχι κορυφαίο αλλά καταγράφεται στα θετικά

2. Ενίσχυση υφιστάμενων επιχειρήσεων σε επιλεγμένους τομείς (περιλαμβάνει χονδρικό & λιανικό εμπόριο)

Πολύ καλό, αλλά πότε;

Να σκεφτεί κανείς ότι με την κρίση της Ελληνικής οικονομίας και στη συνέχεια με την πανδημία του κορονοϊού οι επιχειρήσεις της χώρας πέρασαν δύσκολες στιγμές. Ακόμα και αυτές που κατάφεραν να επιβιώσουν, με το ζόρι τα «βγάζουν πέρα». Πολύ περισσότερο οι μικρές – προσωπικές ή οικογενειακές ή με έναν, δύο, τρεις εργαζόμενους  – επιχειρήσεις και ακόμα δυσκολότερα αυτές του ηπειρωτικού τμήματος του Έβρου, με την υπογεννητικότητα, τη φυγή των νέων και τη συνεχή μείωση του πληθυσμού. Με δεδομένη την αδυναμία ή την άρνηση των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν – δανειοδοτήσουν τους μικρούς επαγγελματίες, σαν όαση ακούστηκε η παραπάνω εξαγγελία. Αρχικά ειπώθηκε ότι θα «τρέξει» το Μάρτιο, μετά αφού περάσει το Πάσχα, στη συνέχεια τον Ιούνιο, τελευταία το Σεπτέμβριο. Ο χρόνος αμείλικτος, κυλά και διαψεύδει κάθε πληροφορία, αξιόπιστη ή μη. Πότε λοιπόν; 

Συμπέρασμα: Απαράδεκτη καθυστέρηση. Όσο περνά ο καιρός, τόσο πάνε προς κλείσιμο επιχειρήσεις. Από του χρόνου θα κινδυνεύει να θεωρηθεί προεκλογική παροχή.

3. Ενίσχυση υφιστάμενων επιχειρήσεων στον τουρισμό

Δεν το γράφω με απόλυτη βεβαιότητα αλλά δεν έπεσε στην αντίληψή μου, ούτε βρήκα στην έρευνα που έκανα, να έχει προκηρυχθεί κάτι τέτοιο. Δε θέλω να πιστέψω ότι ειπώθηκε για να ειπωθεί, αλλά επειδή δεν αφορά και σε πολλές επιχειρήσεις, έπρεπε να «τρέχει» ήδη.

Συμπέρασμα: Εν αναμονή

4. Δημιουργία Κέντρου Ενίσχυσης Επιχειρηματικότητας στο Σουφλί

Άλλη μια soft δράση στο Σουφλί. Η αλήθεια είναι πως δεν έπεσε στην αντίληψή μου κάποια ενέργεια για αυτή την εξαγγελία, αλλά μου μοιάζει αρκετά ανούσια και σχετικά «απέναντι» στη φιλοσοφία της ελεύθερης αγοράς και της αποφυγής του κρατισμού, την οποία πρεσβεύει η παρούσα κυβέρνηση.

Συμπέρασμα: Μέτρο απλά για να υπάρχει.

5. Επιδότηση νέας θαλάσσιας εμπορευματικής γραμμής Αλεξανδρούπολη – Πειραιάς

Σπουδαιότατο μέτρο, με μεγάλο οικονομικό αποτύπωμα. Ανοίγει εμπορικούς δρόμους, καινούργιες αγορές, μειώνει τα κόστη, βοηθά επιχειρήσεις να κάνουν γνωστά τα προϊόντα τους σε περισσότερους καταναλωτές.  Μαθαίνω πως άρχισε να υλοποιείται και αισιοδοξώ.

Συμπέρασμα: Πολύ θετικό  

6. Σιδηροδρομική σύνδεση Αλεξανδρούπολης – Ορεστιάδας (προαστιακός)

Μάλλον «παρασιτικός». Γιατί; Μα… θέλει και ρώτημα; Κάποια στιγμή σ’ αυτή τη χώρα πρέπει να παραδεχτούμε ότι δε μπορούμε πια να λειτουργήσουμε τρένα. Κάποτε λέγαμε: «γιατί αργεί τόσο το τρένο;» και «δείτε την Ιαπωνία τι τρένα έχει». Τώρα λέμε ότι πριν μερικές δεκαετίες «είχαμε δρομολόγια τουλάχιστον». Το μέτρο ξεκίνησε κούτσα – κούτσα. Τη μια δεν έφτανε μέχρι το Ορμένιο, την άλλη το δρομολόγιο γινόταν ένα, την επόμενη μετέφεραν τους επιβάτες με λεωφορείο, έπειτα κουβαλούσε «εμπορεύματα» (του ΝΑΤΟ λένε οι κακές γλώσσες). Τέλος, είναι που είναι απαξιωμένο, νιώθεις ότι κάποιοι καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες να σβήσει εντελώς. Πάντως αν δε φτιαχτούν οι γραμμές – και μιλάω για συμβατικά πράγματα, όχι απαραίτητα ηλεκτροκίνηση – τρένο δε μοιάζει να «γευόμαστε» στο βόρειο τμήμα του Νομού.

Συμπέρασμα: Ματαιότης, ματαιοτήτων…

7. Πρόγραμμα απασχόλησης 600 ανέργων (ΔΥΠΑ)

Πιθανόν το πιο επιτυχημένο μέτρο μέχρι σήμερα. «Βγήκε» γρήγορα και εξ ίσου γρήγορα καλύφθηκαν οι θέσεις. Πολύ σημαντική βοήθεια για τις επιχειρήσεις που είχαν ανάγκη από εργαζόμενους, αλλά δυσκολεύονταν να ανταποκριθούν οικονομικά. Τέτοια προγράμματα κρατάνε κόσμο στην περιοχή.

Συμπέρασμα: Εξαιρετικό, μακάρι να βγει και συνέχεια.

8. Πρόγραμμα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας 200 νέων ανέργων (ΔΥΠΑ)

Καθώς αφορά σε ΑΜΚΕ & ΜΚΟ, ενώ είναι σε ισχύ, δε φαίνεται να έχει την απαιτούμενη ζήτηση. Ίσως ήταν πολύ φιλόδοξο, ίσως δεν έχουν μείνει αρκετοί νέοι στην περιοχή.

Συμπέρασμα: Θα πάει στράφι

9. Πρόγραμμα Δημιουργίας 200 Νέων Επιχειρήσεων από Ανέργους  (ΔΥΠΑ)

Το πρόγραμμα «βγήκε» γρήγορα. Στην αρχή του 2025 είχαμε τις πρώτες υποβολές αιτήσεων από νέους επιχειρηματίες, το Φεβρουάριο δόθηκαν οι πρώτες προεγκρίσεις και οι επιλεχθέντες έκαναν έναρξη στην εφορία. Πέρασαν τρεις μήνες μέχρι να δοθεί η τελική έγκριση και άλλοι δύο – τρεις μέχρι να φτιαχτεί η πλατφόρμα που υποδέχεται τα αιτήματα πληρωμής. Να θυμίσω ότι  η προκήρυξη του προγράμματος έχει τη λογική πως «με την έναρξη της δραστηριότητας, καταβάλλεται η πρώτη δόση της επιχορήγησης» ή κάπως έτσι. Καμία σχέση φυσικά. Στα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές του Σεπτέμβρη πιστώθηκαν τα πρώτα χρήματα στους δικαιούχους. Για το πώς κατάφεραν οι μέχρι πρότινος άνεργοι να πληρώνουν ενοίκια, ασφαλιστικές εισφορές και πάγια (θυμίζω πως ωθήθηκαν να κάνουν έναρξη το Μάρτιο), ούτε λόγος. Ελληνική γραφειοκρατία γαρ. Το μέτρο «έκλεισε» στις 6/10/2025, έχοντας ικανοποιητική συμμετοχή. Κερδισμένοι όσοι δε βιάστηκαν να υποβάλλουν αιτήσεις, επειδή είχαν ή θα έχουν μικρό χρόνο αναμονής έως την πρώτη πληρωμή. Τώρα που «έστρωσε»  διαδικασία και ξεπεράστηκαν αγκυλώσεις, κωλυσιεργίες και αναβολές, ελπίζω να γίνουν όλα ταχύτερα.

Συμπέρασμα: Πολύ θετικό μέτρο, αλλά καλό είναι να έχουμε και ετοιμότητα υπηρεσιών πριν προκηρύξουμε.

10. Νέες ειδικότητες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης υψηλής ζήτησης (διασύνδεση τεχνικής εκπαίδευσης) | Αλεξανδρούπολη & Ορεστιάδα (ΔΥΠΑ)

Άλλο ένα μέτρο που ενώ ακούγεται θελκτικό, δεν έπεισε τελικά. Οι Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας (ΕΠΑΣ) σε Αλεξανδρούπολη και Ορεστιάδα, ενώ ανακοίνωσαν τις ειδικότητες, δεν κατέστη δυνατό να συγκεντρωθεί η «κρίσιμη μάζα» μαθητών για να λειτουργήσουν τα τμήματα. Δε γνωρίζω τι μπορεί να σημαίνει αυτό και που οφείλεται, αλλά εκτός από το μικρό target group των νέων στους οποίους απευθύνεται, δε μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο. Είναι λυπηρό γιατί οι ειδικότητες αυτές έχουν και θα έχουν ζήτηση στον επαγγελματικό χώρο. Η αλήθεια είναι πως δεν πληροφορήθηκα κανενός είδους άλλη δυσλειτουργία.

Συμπέρασμα: Δε μπορεί να αξιολογηθεί   

11. Αγροτικό Δικτυωθείτε Έβρου (e-farming) & 12. Αγρό-Καινοτομία  Έβρου (agro-innovation)

Ακόμα να προκηρυχτούν. Ίσως γίνει προεκλογικά. Όταν θα βγει στον «αέρα» με το καλό, η πιθανότητα να μη βρει αγρότες, μελισσοκόμους και – κυρίως – κτηνοτρόφους, όπου και απευθύνεται, μεγαλώνει κάθε μέρα που περνά.

Συμπέρασμα: Ψήνονται αλλά να μη καούν

13. Κατάθεση πρότασης δημιουργίας Τμήματος Κτηνιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας ΔΠΘ με έδρα την Ορεστιάδα

Χωρίς αμφιβολία η σπουδαιότερη ανακοίνωση του Πρωθυπουργού. Μια σχολή αυτού του βεληνεκούς και του «ειδικού βάρους» που φέρει, αναβαθμίζει την περιοχή. Δεν αναφέρομαι μόνο στα οικονομικά οφέλη, αλλά και στα πολιτιστικά, στα πνευματικά – ακαδημαϊκά, στην ενίσχυση του νεανικού πληθυσμού και σε τόσα άλλα. Αναμένουμε να χαρακτηρίσει το ευρύτερο κομμάτι του βόρειου τμήματος του Νομού και να αποτελέσει έναν από τους λίγους – ομολογουμένως – μοχλούς ανάπτυξης ή ανάσχεσης της καθίζησης που υφιστάμεθα.

Μέχρι σήμερα πάντως, περιμένουμε το Προεδρικό διάταγμα της ίδρυσής της (λένε για το τέλος του 2025), έτσι ώστε να προκηρυχθούν διαγωνισμοί και ό,τι άλλο απαιτείται από το ΔΠΘ, προκειμένου να αρχίσει η λειτουργία της. Η πρόβλεψη για το Ακαδημαϊκό έτος 2026 – 27 απομακρύνεται γιατί μάλλον δε «βγαίνει». Στο μικρό χρονικό διάστημα των 9-10 μηνών, είναι πρακτικά αδύνατο να ολοκληρωθούν όσα είναι αναγκαία. Μικρό το κακό, αρκεί να έρθει έστω και με ένα έτος καθυστέρηση.

Συμπέρασμα: Απόλυτα θετικό αλλά ας είχαμε και λίγη σπουδή για τις σπουδές…

14. Δημιουργία παραρτήματος ΚΕΔΙΒΙΜ στο Σουφλί με ειδικότητες Αγροδιατροφής, Γεωργικών Επιστημών και Βοηθών Κτηνιάτρων

Με αυτό ειλικρινά δεν έβγαλα άκρη. Ίσως να περιμένουν να το «τρέξουν» μαζί με την κτηνιατρική. Προς το παρόν δεν κινείται φύλλο.

Συμπέρασμα: Απουσία ακόμα και ενημέρωσης

15. Ίδρυση μουσικού γυμνασίου Ορεστιάδας

Αυτό νομίζω πως πάει καλά. Ο στόχος βέβαια είναι να προλάβει το σχολικό έτος 2026-27 αλλά μαθαίνω πως είναι σε καλό δρόμο. Ασφαλείς πληροφορίες μου μετέφερε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Μπραϊκούδη και τις γράφω αυτούσιες γιατί δεν έχω κάποιο λόγο να μην την πιστέψω. Είχαμε λοιπόν την ανάγκη παραχώρησης κτηρίου από τη ΔΥΠΑ. Αυτό αναμένεται να συμβεί μέχρι το τέλος του τρέχοντος μηνός (Οκτωβρίου). Θα ακολουθήσουν οι αναγκαίες παρεμβάσεις από το δήμο Ορεστιάδας, ούτως ώστε να το καταστήσουν ικανό για φιλοξενία μαθητών και… έτοιμο.

Συμπέρασμα: Πολύ θετικό, έλειπε

Κίνητρα για επανακατοίκηση Βορείου & Κεντρικού Έβρου

16. Ανοικτό πρόγραμμα κάλυψης εξόδων εγκατάστασης στον Κεντρικό και Βόρειο Έβρο με ενίσχυση έως 10.000 ευρώ για 1.000 ωφελούμενους) που θα μεταφέρουν την κύρια κατοικία τους και θα εγκατασταθούν στους δήμους Σουφλίου, Ορεστιάδος και Διδυμοτείχου.

Άρχισε δειλά – δειλά να υποδέχεται αιτήσεις και τυγχάνει προβολής και από κεντρικά ΜΜΕ, όμως οι περισσότεροι κάτοικοι δεν είναι αισιόδοξοι. Εκτός από εμένα. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι μπορεί να έχει πολύ θετική επίδραση στον πληθυσμό, αν συνδυαστεί με προγράμματα δημιουργίας επιχείρησης (και οικοτεχνίας) και ενίσχυση πρόσληψης μετοικούντων ατόμων. Παράλληλα πρέπει να αποφευχθούν παγίδες, όπως το να αποτελέσει μια πρόσκαιρη πηγή εισοδήματος από επιτήδειους.

Συμπέρασμα: Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι

17. Εξίσωση διτεκνίας με τριτεκνία για το πρόγραμμα Σπίτι μου ΙΙ (επιδότηση 75%)

Αν και δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα γι αυτό, θα κάνω μια πιο γενική προσέγγιση. Το ίδιο το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» δε χαρακτηρίστηκε επιτυχημένο. Σ’ αυτό συνέβαλλε η οικονομική ανασφάλεια, η απροθυμία των τραπεζών, οι ευκαιρίες που βρήκαν κάποιοι να πουλήσουν ακριβά, σπίτια πεντηκονταετίας και γενικά θεωρώ ότι παράλληλα με την υπογεννητικότητα στην περιοχή, δε θα έχει σημαντική επίδραση. Ξαναγράφω πως δεν έχω καθαρή εικόνα του αν εξισώθηκαν ή όχι ακόμα οι δίτεκνοι με τους τρίτεκνους για το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

Συμπέρασμα: Μικρό αποτύπωμα

18. Άλλες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής

Την 7^η/10^ου/2025 στο δήμο Διδυμοτείχου – όπως πληροφορήθηκα από το δήμαρχο κ. Χατζηγιάννογλου – υπογράφτηκε το πρακτικό για τον ανάδοχο του έργου που αφορά στην αξιοποίηση ακινήτου για δημιουργία ΚΗΦΗ. Ο δήμος θα δαπανήσει 100.000 € από τον προϋπολογισμό του για να μπορέσει το project να «τρέξει» άμεσα. Μια καλή εξέλιξη.

Για τα υπόλοιπα που αφορούν στο μέτρο με αριθμό 18 ξεχωρίζει η ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας με μέγιστο ποσό ενίσχυσης 40.000€ για 2 έτη (20.000€  ανά έτος). Η χρηματοδότηση θα καλύπτει λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης, εργοδοτικές εισφορές, δαπάνες συμβουλευτικής, λογιστικής υποστήριξης. Έπρεπε να έχει ήδη προκηρυχθεί για να συμβάλλει στις εργασιακές επιλογές που θα έχουν οι γυναίκες οικογενειών που θα μετεγκατασταθούν. Ακόμα σιωπή.

Συμπέρασμα: Θετικό το πρώτο, αρρυθμίες και απουσία συντονισμού στο δεύτερο

19. Ενίσχυση ανθρώπινου δυναμικού δημοσίου τομέα

Είμαι σίγουρος ότι μετά τη δημοσίευση του παρόντος, όλο και κάποιος από τους δήμους θα επικοινωνήσει για να μας ενημερώσει αν έχουν βγει νομοθετήματα ή υπουργικές αποφάσεις για όσα όμορφα υπόσχεται το μέτρο αυτό, σχετικά με τις μετατάξεις στην παραμεθόριο, τις επιπλέον ημέρες άδειας και τη 15ετή δέσμευση παραμονής. Ελπίζω να έχουν γίνει και να μην έμειναν στα λόγια.

Συμπέρασμα: Καλό αλλά αυτό θα φανεί

Τα δικά σας συμπεράσματα έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τα δικά μου, γι αυτό και πρέπει να τα εξάγετε μόνοι σας.

Να σας ευχαριστήσω για την ανάγνωση και να ευχηθώ

ΚΑΛΗ ΥΠΟΜΟΝΗ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ

Τα 19 μέτρα που ανακοινώθηκαν για την στήριξη του Έβρου