Διδυμότειχο: Εντείνεται η διεκδίκηση επιστροφής της χρυσής προτομής του Σεπτίμιου Σεβήρου – Ομόφωνο ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου

Εντείνεται και επίσημα η διεκδίκηση του Διδυμοτείχου για την επιστροφή της χρυσής προτομής του Σεπτίμιου Σεβήρου με το ομόφωνο ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου Διδυμοτείχου στην χθεσινή (3/7) τακτική συνεδρίασή του

Κατά την διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης το θέμα του ψηφίσματος εισήχθη πρώτο ως εκτός ημερησίας, και στο κείμενο του ψηφίσματος τονίζεται η διεκδίκηση επιστροφής στο Διδυμότειχο και στο Βυζαντινό Μουσείο της χρυσής προτομής του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου η οποία βρέθηκε το 1965 στην αρχαιολογική περιοχής της αρχαίας Πλωτινόπολης, και έκτοτε παραμένει στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κομοτηνής.

Στην τοποθέτηση του ο επικεφαλής της Αντιπολίτευσης του Δήμου Διδυμοτείχου Χρήστος Τοκαμάνης ανέφερε πως δεν πρέπει η διεκδίκηση να περιοριστεί μόνο στην έκδοση ψηφίσματος καθώς η προτομή έχει χαρακτηριστεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ως “ακίνητο έκθεμα”, οπότε για να επιστρέψει στο Διδυμότειχο πρέπει να υπάρξει αποχαρακτηρισμός της από το Κ.Α.Σ.

Εν συνεχεία ο Δήμαρχος Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου ανέφερε την επίσκεψή του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής και στην κουβέντα που είχε με την υπεύθυνη του Μουσείου, η οποία όπως εξήγησε είναι θετική στο να εκτεθεί η προτομή στο Διδυμότειχο καθότι κατά την περίοδο εργασιών εκσυγχρονισμού και επανέκθεσής που ξεκινούν στο Μουσείο όπως ανακοινώθηκε νωρίτερα και από το Υπουργείο, καθώς το έκθεμα θα πρέπει να απομακρυνθεί από τον χώρο. Πιθανόν ωστόσο, ανέφερε, αρχικά να μεταφερθεί η προτομή στην Αθήνα να εκτεθεί εκεί για ένα διάστημα καθώς αποτελεί ιδιαίτερο εύρημα, και έπειτα να ανοίξει ο δρόμος για να εκτεθεί επιτέλους και στον τόπο του Διδυμοτείχου από όπου προέρχεται και στο Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου.

Το Δημοτικό Συμβούλιο Διδυμοτείχου τελικά ενέκρινε ομόφωνα το ψήφισμα καθότι το αίτημα επιστροφής “αποτελεί εύλογο και δίκαιο αίτημα, που στοχεύει στην αποκατάσταση της πολιτιστικής συνέχειας και στην επιστροφή ενός εμβληματικού ευρήματος στον τόπο από τον οποίο προέρχεται“.

Το κείμενο του ψηφίσματος:

Πρόκειται για ένα αίτημα διεκδίκησης επιστροφής της χρυσής προτομής στο Διδυμότειχο που αφορά την αποκατάσταση της πολιτιστικής συνέχειας και της ιστορικής δικαιοσύνης για την περιοχή μας. Η προτομή, αν και προέρχεται από το έδαφος του δήμου Διδυμοτείχου, εκτίθεται επί δεκαετίες εκτός του φυσικού και ιστορικού της περιβάλλοντος, αποσπασμένη από το αρχαιολογικό, ιστορικό και τοπικό της πλαίσιο. Αντίθετα, στο Βυζαντινό Μουσείου Διδυμοτείχου-τον κατεξοχήν χώρο φύλαξης ερμηνείας και προβολής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς-υφίσταται μέχρι σήμερα μία προθήκη που περιλαμβάνει απλώς φωτογραφικό υλικό της προτομής, γεγονός που εντείνει το αίσθημα πολιτιστικής αποστέρησης που βιώνουν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης μας.

Η επιστροφή στο Διδυμότειχο, και ειδικότερα στο Βυζαντινό Μουσείο, της χρυσής προτομής του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτίμου Σεβήρου, η οποία βρέθηκε το 1965 στην αρχαιολογική περιοχής της αρχαίας Πλωτινόπολης, και έκτοτε παραμένει στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κομοτηνής, αποτελεί εύλογο και δίκαιο αίτημα, που στοχεύει στην αποκατάσταση της πολιτιστικής συνέχειας και στην επιστροφή ενός εμβληματικού ευρήματος στον τόπο από τον οποίο προέρχεται.

Πρόκειται γι ένα εύρημα εξαιρετικής ιστορικής, πολιτιστικής και αρχαιολογικής σημασίας, μοναδικό στο είδος του, που αναδεικνύει τη σημασία της Πλωτινόπολης ως ενός σπουδαίου αστικού κέντρου της ύστερης αρχαιότητας στη Θράκη.

Η παρούσα εισήγηση και η έκδοση ψηφίσματος διεκδίκησης επιστροφής στο Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου της χρυσής προτομής του Σεπτίμιου Σεβήρου, που προτείνεται προς έγκριση από το δημοτικό συμβούλιο, αποτελούν ένα πρώτο θεσμικό βήμα προς την κατεύθυνση της ενεργούς και τεκμηριωμένης διεκδίκησης της επιστροφής της χρυσής προτομής, και καλούνται οι αρμόδιοι κρατικοί, περιφερειακοί και αρχαιολογικοί φορείς να συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η διεκδίκηση αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Αντιθέτως, εντάσσεται σε ένα πλαίσιο ευρύτερης και θεσμικής επανατοποθέτησης των αρχαιολογικών ευρημάτων στον τόπο προέλευσής τους, όπως προβλέπεται και υποστηρίζεται, τόσο από το νομικό πλαίσιο περί προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς όσο και από τις καλές πρακτικές της διεθνούς μουσειακής πολιτικής.

Η ιστορία της χρυσής προτομής

Ο αυτοκράτορας Σεπτήμιος Σεβήρος και η σύζυγός του Ιουλία Δόμνα, βρέθηκαν στην Πλωτινόπολη πιθανόν στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., όπως αναφέρει σε σχετικό κείμενό του ο Σύλλογος “ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ”.

Η χρυσή προτομή του Σεπτήμιου Σεβήρου που βρέθηκε στην Πλωτινόπολη και σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής, μάλλον αποτελεί ενθύμιο της επίσκεψης του. Ο αυτοκράτορας ίσως μιμούμενος τον προκάτοχό του Τραϊανό, που σχεδόν έναν αιώνα πριν, αφιέρωσε την πόλη στη σύζυγό του Πλωτίνα, ίδρυσε μια πόλη στον απέναντι λόφο και την αφιέρωσε στη σύζυγό του Ιουλία Δόμνα. Έτσι σχηματίστηκε ένα δίδυμο πόλεων (τειχών) με την Πλωτινόπολη στο λόφο της Αγίας Πέτρας και την Δομινόπολη στο λόφο του Καλέ. Οι δίδυμες αδελφές – πόλεις, απετέλεσαν την μητρική τοποθεσία για το μετέπειτα λαμπρό Διδυμότειχο.

Η χρυσή προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου, Σφυρήλατη, από χρυσό 23 καρατίων με ύψος 28,4 εκατοστών και βάρος 980 γραμμαρίων, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χρυσή προτομή Ρωμαίου αυτοκράτορα (μετά του Μάρκου Αυρήλιου στην Αβάνς της Ελβετίας) και από τις ελάχιστες που σώζονται. Βρέθηκε στις αρχές Ιουνίου του 1965, σε όρυγμα που κατασκεύαζαν στρατιώτες στο λόφο της Αγίας Πέτρας στο Διδυμότειχο. Χρονολογείται μεταξύ των ετών 194-196/7, δηλαδή την περίοδο της νικηφόρας εκστρατείας του Σεπτίμιου Σεβήρου κατά των Πάρθων. Η προτομή μετά την ανακάλυψή της εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής. Πρόκειται δηλαδή για εύρημα μοναδικό στην Ελλάδα που πρoέρχεται από το Διδυμότειχο ωστόσο παραμένει και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής.

Η επιστροφή της στο Διδυμότειχο αποτελεί πάγιο αίτημα και πολύ χαρακτηριστικά μάλιστα με την κατασκευή και την λειτουργία του Βυζαντινού Μουσείου Διδυμοτείχου υπάρχει η άδεια προθήκη με την φωτογραφία της προτομής που δηλώνει ξεκάθαρα ότι αναμένει πίσω το πολύτιμο εύρημα ώστε να εκτεθεί επιτέλους στο Διδυμότειχο, στον τόπο από όπου προέρχεται και συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία του.